موضوع خطبه اول : الف : ویژگیهای متقین در نهج البلاغه (۱۴) خطیب در خطبه اول نماز جمعه با دعوت عموم نمازگزاران به رعایت تقوی در ادامه خطبه متقین امیرالمؤمنین (ع) چنین بیان فرمودند : ـ إِذا زُکِّیَ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِمّا یُقالُ لَهْ هرگاه یکی از آنان مورد مدح و ستایش واقع شود ازآنچه درباره […]
موضوع خطبه اول :
الف : ویژگیهای متقین در نهج البلاغه (۱۴)
خطیب در خطبه اول نماز جمعه با دعوت عموم نمازگزاران به رعایت تقوی در ادامه خطبه متقین امیرالمؤمنین (ع) چنین بیان فرمودند :
ـ إِذا زُکِّیَ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِمّا یُقالُ لَهْ
هرگاه یکی از آنان مورد مدح و ستایش واقع شود ازآنچه درباره اش گفته می شود بیمناک می گردد .
ـ فَیَقُولُ أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسی مِنْ غَیْری
و می گوید : من از دیگری به نفس خود آگاه ترم
ـ وَ رَبّی أَعْلَمُ مِنّی بِنَفْسی
پروردگارم از خودم به من داناتر است .
ـ اَللُّهم لا تُؤاخِذْنی بِما یَقُولُونَ
خدایا به آنچه ستایشگران درباره من می گویند مرا مؤاخذه مکن .
ـ وَاجْعَلْنی أَفْضَلَ مِمّا یَقُولُونَ
خدایا مرا بهتر و بالاتر از آنچه دیگران گمان می کنند قرار بده .
ـ وَاغْفِرْلِی ما لا یَعْلَمُون
خدایا آنچه از لغزشها و گناهان که تو عالم بر آن هستی و بر دیگران پوشیده است مرا مورد بخشش قرار ده .
ب : شرایط و زمینه های رشد فضایل اخلاقی :
در جلسه گذشته پرسشی را مطرح ساختیم که با این همه هزینه های کلان در زمینه مسائل فرهنگی در کشور چرا نمی توانیم به نتایج مطلوب برسیم ؟
در پاسخ :
برای اینکه بتوانیم قضاوت درست از شرایط داشته باشیم چند نکته را توضیح دادیم :
۱- ضرورت واقع بینی
۲- لزوم برنامه ریزی
۳- نقصان در اجرای خوب
اکنون در ادامه همان بحث موارد دیگری را مورد توجه قرار می دهیم :
۴- گستردگی عوامل انحرافی :
اگر عوامل و اسباب انحراف در جامعه را مورد بررسی و مطالعه قرار بدهیم خواهیم دید در مقایسه با فعالیتهای فرهنگی به مراتب بیشتر بلکه اصلاً قابل مقایسه نمی باشد .
به عنوان نمونه مواردی را بصورت فهرست مطرح می سازیم :
۱- ماهواره ها که معمولاً مورد استفاده بخش مهمی از خانواده ها می باشد .
۲- سایتهای مبتذل اینترنتی که در نوع منازل در اختیار جوانان قرار دارد .
۳- کتابها ، مجلات ، رمانها و قصه های مبتذل که به وفور در اختیار اقشار مختلف بویژه جوانان می باشد .
۴- جلسات ، اجتماعات ، کلاسها و عروسیهای مختلف .
۵- از میان رفتن قبح ارتباط با جنس مخالف .
۶- سوء استفاده از امکانات و وسایل ارتباطی مانند : تلفن و موبایل .
۷- بازار بویژه مغازه های لوکس و بوتیکها و دهها عامل دیگر .
شرایط و زمینه های رشد فضایل اخلاقی :
پس از بیان مطالب مقدماتی و مشخص شدن اینکه برای برچیدن رزائل اخلاقی و گسترش دادن فضایل باید زمینه ها را فراهم ساخت .
اکنون بر میگردیم به اصل بحث و شرایط و زمینه های پرورش فضایل اخلاقی را از دیدگاه قرآن و اهل بیت (ع) مطرح می سازیم :
الف : سالم سازی محیط :
در عین حال که انسان آزاد و مختار آفریده شده است ، لذا قدرت این را دارد که در آلودترین جوامع پاک زندگی کند لکن تأثیرات محیط بر اخلاق و رفتار و عقاید انسان چه مثبت و چه منفی قابل انکار نیست ، برای اثبات مطلب می رویم سراغ قرآن و اهل بیت (ع)
۱- سوره نوح آیه ۲۶ و ۲۷ :
و قال نوح ربّ لا تَذَرْ عَلی الأَرضِ من الکافرینَ دَیّاراً انَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یضلّوا عبادک وَ لا یَلِدو إِلاّ فاجِراً کَفّاراً
نوح گفت : پروردگارا هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار چرا که اگر آنها را باقی بگذاری بندگانت را گمراه می کنند و جز نسلی فاجر و کافر به وجود نمی آورند.
چند مطلب از این آیه برداشت می شود :
۱- نفرین حضرت نوح (ع) نشان می دهد در مرحله نهائی نفرین جایز است .
۲- سلامت فکری جامعه بر سلامت جسمی مقدم است .
۳- انسانهای منحرف کارشان فقط گمراه ساختن دیگران است : یُضِلُّو عِبادَکْ
۴- وراثت در تربیت نقش اساسی دارد : لا یَلِدُو اِلاّ فاجِراً کَفّاراً